Jak określić rentowność instalacji fotowoltaicznej dla biznesu?

Co się składa na rentowność instalacji fotowoltaicznej?

Rentowność jest określeniem na stopę zwrotu z podjętej inwestycji. Przed podjęciem decyzji o wydaniu pieniędzy należy zastanowić się, czy to się opłaca – czyli, jakie korzyści zostaną odniesione. Z punktu widzenia biznesu zwykle rozpatruje się to pod kątem finansów (oszczędności lub zarobków) lub zwiększenia wydajności pracy.

Instalacja fotowoltaiczna z założenia ma pracować w długim okresie. Często jest to ponad 25–30 lat. Należy zdawać sobie sprawę z tego, że koszt wpłaty lub raty nie jest równy całkowitym wydatkom, które trzeba ponieść, decydując się na moduły fotowoltaiczne w firmie. W całym cyklu życia pojawiają się różne niuanse, których wiele osób nie bierze na początku pod uwagę. Jest to błąd, który może słono kosztować.

Na rentowność instalacji fotowoltaicznej składają się:

• parametry techniczne modułów fotowoltaicznych,
• koszty ukryte,
• spodziewane korzyści z produkcji energii elektrycznej,
• koszty związane ze sposobem finansowania modułów fotowoltaicznych.

Określając opłacalność inwestycji w instalację fotowoltaiczną, należy wziąć pod uwagę wszystkie powyższe czynniki. Pominięcie na etapie planowania któregokolwiek z nich spowoduje, że nie będzie ona rentowna lub firma poniesie znacznie wyższe koszty (niż zakładano na początku).

Panele fotowoltaiczne a ich parametry techniczne

Parametry techniczne paneli fotowoltaicznych są pierwszym czynnikiem, który należy brać pod uwagę przy określaniu rentowności instalacji. Od nich w głównej mierze zależy wydajność (produkcja prądu), ale także ewentualne awarie, a tym samym przestoje w produkcji energii elektrycznej.

Projekt techniczny instalacji fotowoltaicznej powinien być zawsze przygotowany pod konkretny przypadek. Musi zająć się tym doświadczony projektant, który weźmie pod uwagę wszystkie kwestie techniczne oraz warunki panujące w danej lokalizacji (nasłonecznienie) i budynku (kąt nachylenia dachu, orientacja nieruchomości, liczba potrzebnych modułów), a tym samym będzie w stanie określić realną wydajność instalacji fotowoltaicznej i spodziewaną produkcję energii elektrycznej. W przeciwnym razie klient otrzymuje kalkulacje zawyżone, przez co nie może jednoznacznie stwierdzić, jaka jest faktyczna opłacalność inwestycji.

Najważniejsze parametry techniczne modułów fotowoltaicznych

Na opłacalność produkcji własnej energii elektrycznej przez firmę wpływają następujące parametry techniczne paneli fotowoltaicznych:

Faktyczna produktywność instalacji

Określana jest ona wartością kWh/kWp i zależy nie tylko od jakości samej instalacji, ale od wspomnianych wyżej indywidualnych warunków.

Degradacja modułów paneli fotowoltaicznych

Każdego roku nominalna moc modułów systematycznie spada. Zwykle po 25 latach użytkowania wynosi ona 80% początkowej efektywności – trzeba to uwzględnić w kalkulacji ekonomicznej.

Technologia sterowania pracą modułów

Pracą modułów może sterować inwerter, mikroinwerter lub optymalizator. Efektywność instalacji pozwala zwiększyć rozwiązanie, które daje możliwość indywidualnego sterowania. Jednak co jest najważniejsze przy kalkulowaniu opłacalności instalacji fotowoltaicznej, to uwzględnienie kosztów wymiany sterownika. Zwykle ma to miejsce po około 10–12 latach użytkowania paneli.

Na co zwrócić uwagę wybierając instalacje fotowoltaiczne?

Przy wyborze instalacji fotowoltaicznej należy zwrócić szczególną uwagę na projekt, który musi uwzględniać indywidualne warunki. Warto pamiętać, że te same moduły mogą wyprodukować nawet 10% mniej prądu w zależności od tego, w gdzie i w jaki sposób zostaną zainstalowane. Jest to bardzo duża strata energii elektrycznej z punktu widzenia biznesu.

Równie ważne są parametry techniczne paneli fotowoltaicznych: moc instalacji, żywotność poszczególnych modułów, technologia umożliwiająca sterowanie. Tutaj trzeba szczególnie pamiętać o tym, że początkowa oszczędność na sprzęcie może naprawdę sporo kosztować w przyszłości. Dlatego warto patrzeć globalnie i korzystać z najlepszych rozwiązań.

Koszty ukryte w cyklu życia instalacji fotowoltaicznej

Cykl życia instalacji fotowoltaicznej jest bardzo długi. Zwykle przy kalkulacji kosztów firmy fotowoltaiczne nie uwzględniają wydatków z nim związanych. Przedsiębiorcy, którzy decydują się na zakup paneli na własność (za kredyt lub gotówkę), muszą liczyć się dodatkowymi wydatkami. Składają się na nie:

Koszty awarii i przestoju w produkcji

Awaria modułów niesie za sobą pewne koszty. Należy zakładać, że pewne niedogodności zawsze mogą wystąpić (niezależnie od nas lub w związku z niższą jakością sprzętu). Zdarza się, że są one niezauważalne w danym okresie, ale przekładają się na rentowność z punktu widzenia całego cyklu życia instalacji. Ma to ogromne znaczenie zwłaszcza w przypadku firm, które decydują się na duże instalacje fotowoltaiczne.

Koszty i egzekwowanie gwarancji

W ostatnich latach fotowoltaika w Polsce rozwija się dynamicznie. Dotyczy to nie tylko firm, które oferują instalacje fotowoltaiczne, ale także tych dostarczających moduły i rozwiązania technologiczne. Dlatego warto zwracać uwagę, aby sprzęt pochodził od międzynarodowych dostawców, obecnych na rynku od lat i wypłacalnych. W przeciwnym razie może się zdarzyć, że za 10–20 lat nie będzie od kogo egzekwować obiecanej na początku gwarancji.

Koszty serwisów i przeglądów

Moduły fotowoltaiczne wymagają regularnego przeglądu i pomiarów, dzięki którym można zyskać pewność, że cała instalacja pracuje prawidłowo. Zwykle odbywają się one co 3 lata i wiążą się z dodatkowymi kosztami, które często nie są w ogóle uwzględniane w ofercie. Z punktu widzenia firm pominięcie ich w kalkulacji istotnie wpływa na określenie opłacalności korzystania z możliwości, jakie daje fotowoltaika.

Żywotność inwertera

Zawsze trzeba brać pod uwagę, że instalacja fotowoltaiczna będzie wymagać wymiany inwertera. Producenci oferują gwarancję na ten moduł tylko na okres 10 lat. Dlatego koszt zakupu nowego zawsze musi zostać uwzględniony w analizie ekonomicznej dla firm. Nie trzeba się nim martwić, jeżeli gwarancja jest udzielana na cały okres żywotności instalacji.

Ubezpieczenie instalacji

Instalacja fotowoltaiczna jest zainstalowana na zewnątrz. W związku z tym jest ona narażona na działanie różnych czynników (np. silnego wiatru, opadów gradu), które mogą prowadzić do uszkodzenia modułów. W związku z tym warto rozważyć jej ubezpieczenie. Za poczucie bezpieczeństwa i gwarancję zwrotu kosztów w razie zniszczenia paneli fotowoltaicznych trzeba ponieść koszty w wysokości kilkuset złotych rocznie, co w całym cyklu życia instalacji fotowoltaicznej daje sporą sumę.

Koszty związane z ubezpieczeniem fotowoltaiki dla firm mogą wydawać się duże. Jednak trzeba zdawać sobie sprawę, że brak polisy zwykle okazuje się dużo droższy.

Kalkulacja korzyści z produkcji energii elektrycznej przez firmę

Instalacja fotowoltaiczna dla firm niesie za sobą nie tylko koszty, ale przede wszystkim korzyści. Każdy oczekuje zwrotu inwestycji po pewnym czasie. Przy obliczaniu opłacalności zawsze trzeba wziąć pod uwagę kilka zmiennych. Wszystkie z nich muszą być dokładnie przeanalizowane. W większości przypadków ostatecznie okazuje się, że fotowoltaika pozwala na wygenerowanie sporych oszczędności.

Najważniejsze aspekty związane z korzyściami, które przynoszą panele fotowoltaiczne w firmie:

⇒ Cena energii i jej wzrost

Na początek należy ustalić, jakie koszty zużycia energii ponosi firma oraz jakie elementy się na nią składają (energia czynna i opłaty dystrybucyjne). Decydując się na instalację fotowoltaiczną, trzeba mieć świadomość, że część z nich zostanie zmniejszona lub całkowicie wyeliminowana – wraz z ograniczeniem poboru prądu z sieci. Przy określaniu rentowności potrzebne są bardzo dokładne obliczenia i analiza faktur. W przeciwnym razie pojawiają się błędy (i zdarza się to często), mające duży wpływ na cały aspekt ekonomiczny instalacji fotowoltaicznej w firmie.

Ważna jest nie tylko kwestia zużycia energii, ale także wzrost jej ceny. Tutaj dużo zależy od planowanych podwyżek, o których już wiadomo. Jednak pod uwagę trzeba brać też przewidywania, co ile będą rosły ceny energii i na jakim poziomie będą się utrzymywały. Standardowo przyjmuje się, że jest to 3–4% każdego roku, ale zdarzały się wyższe wzrosty. Dlatego konieczna jest analiza przyszłości rynku energii elektrycznej.

⇒ Maksymalizacja produkcji na potrzeby własne

Dzięki panelom fotowoltaicznym firma może produkować energię elektryczną tylko na własne potrzeby. Przy dobrze wykonanym projekcie można produkcję zmaksymalizować, a tym samym znacznie ograniczyć pobór prądu z sieci. To oczywiście przekłada się na koszty, które do tej pory były ponoszone z tego tytułu.

⇒ Korzyści z energii oddanej do sieci

Firma, która dzięki instalacji fotowoltaicznej produkuje energię elektryczną w nadmiarze, może oddać ją do sieci. Odbywa się to na zasadach prosumenckich lub komercyjnych. Od rodzaju umowy zależy to, jaki będzie zysk z odsprzedaży prądu. Przy ustalaniu korzyści ekonomicznych należy dokładnie przeanalizować, która opcja jest w danym przypadku lepsza i ile pieniędzy z tego tytułu wpłynie na konto firmy.

Ilość energii oddanej do sieci zależy przede wszystkim od profilu firmy. W większości przypadków prąd jest produkowany tylko na potrzeby własne. Zysk uwzględnia się, gdy odsprzedać można 10–30% energii.

⇒ Zabezpieczenie przed wzrostem ceny energii

Instalacja fotowoltaiczna w firmie pozwala zabezpieczyć się przed wzrostem cen energii. Dzięki produkcji prądu na potrzeby własne nie trzeba martwić się podwyżkami przez następne 25–30 lat. Dzieje się tak przy każdym sposobie finansowania inwestycji.

W jaki sposób sfinansować panele fotowoltaiczne?

Każda firma ma różne możliwości inwestowania wypracowanych środków. Nie jest to jednak równoznaczne z tym, że zostaną one przeznaczone na instalację fotowoltaiczną. W wielu przypadkach wybierane są inne możliwości finansowania. Bez względu na to, która z nich zostanie zastosowana w danej firmie, zawsze trzeba uwzględnić ją, gdy ustalana jest opłacalność.

Kapitał własny/udział własny w inwestycji

Jednym ze sposobów finansowania fotowoltaiki w firmie jest inwestycja własnych środków. W takim przypadku często nie tylko liczy się zwrot poniesionych kosztów na początku, ale także dodatkowy dochód związany ze sprzedażą energii do sieci. Sfinansowanie paneli z własnych środków nie wiąże się z dodatkowymi kosztami, które trzeba wziąć pod uwagę przy analizie ekonomicznej.

Finansowanie zewnętrzne

Finansowanie zewnętrzne paneli fotowoltaicznych dla firm wiąże się z zaciągnięciem kredytu lub leasingiem. Potrzebny jest także wkład własny (niekiedy w wysokości nawet 40% wartości instalacji). Dodatkowo trzeba liczyć się także dodatkowymi kosztami związanymi z opłacaniem rat. Przy analizie ekonomicznej należy wziąć pod uwagę oprocentowanie finansowania zewnętrznego. Oznacza to, że realny poniesiony koszt jest wyższy niż wartość instalacji fotowoltaicznej i w dłuższej perspektywie może on przewyższyć osiągane korzyści.

Model abonamentowy

Ciekawą opcją jest model abonamentowy. Firma podpisuje umowę z dostawcą rozwiązań fotowoltaicznych na określony czas. Nie jest wymagany wkład własny, a przez cały czas trwania współpracy miesięczne koszty są stałe i uwzględniają wszystkie dodatkowe opłaty (np. przeglądy instalacji). W modelu abonamentowym nie trzeba uwzględniać WIBOR, czyli stopy procentowej. Dzięki temu można trafniej określić rentowność instalacji.

Instalacja fotowoltaiczna w systemie abonamentowym to zabezpieczenie dla firmy

Fotowoltaika rozpatrywana z punktu widzenia przedsiębiorców musi opierać się na dokładnych analizach i przewidywaniach kosztów oraz korzyści płynących z własnej produkcji energii elektrycznej. Pod uwagę należy wziąć wiele czynników, a każdy z nich ma duży wpływ na rentowność. Dlatego należy zachować czujność przy wyborze dostawcy rozwiązań fotowoltaicznych i zwrócić uwagę, czy kalkulacja ekonomiczna i projekt techniczny poruszają wszystkie istotne aspekty.

Źródło: luneos.pl